Spannende maanden voor EV-restwaarden: tussen angst en vrees

Na de door Tesla ontketende prijsoorlog op de EV-markt kwamen de restwaarden van bijna alle EV’s onder druk te staan. Tot nu toe zijn de aantallen die terugkomen uit de lease echter beperkt, maar in de komende kwartalen komen er vele tienduizenden de markt op. Alle aandacht gaat daarbij nu vooral naar Tesla. De in 2019 ingezette Models 3 hadden een gemiddelde catologuswaarde van boven de 60.000 euro. Nu is de nieuwprijs iets boven de 40.000 euro. Voor fleetowners en leasemaatschappijen betekent dit al snel dat Tesla’s Model 3 zo rond de 10.000 euro minder opleveren dan ingecalculeerd.

Bij leasemaatschappij Ayvens is de impact van de restwaardeval bij EV’s goed te zien. Ondanks dat de waarden van benzine en diesel ongeveer gelijk zijn gebleven, halveerde de winst per verkochte ex-leaseauto. En dat terwijl EV’s nog maar een klein deel van de verkoopmix zijn (binnen de totale vloot hebben EV’s als PHEV’s een aandeel van 10 procent en het merendeel daarvan zit voorlopig nog in contract, in Nederland ligt dat aantal echter op 30 procent).

Het gaat nog goed

Het kan echter meevallen. Dat stelt restwaardebepaler Autotelex. Een aantal factoren speelt in het voordeel van EV-restwaarden. Autotelex constateert zeker nog een restwaardedaling bij elektrische personenauto’s, maar die begint steeds meer op een normale afschrijving te lijken, zoals bij elke andere auto. Dalende nieuwverkoop, landen en steden met stimuleringsprogramma’s en verhoging van nieuwprijzen helpt de restwaarden van EV’s.

Verder constateert het bedrijf dat de restwaarden van de Tesla Model 3 stabiel zijn. “Van de 30.000 in 2019 verkochte Models 3 zijn er al 14.000 ‘verhandeld’. Daarbij valt op dat van de Models 3 uit de piekmaanden november en december 2019 al ruim een derde zijn weg naar een nieuwe eigenaar heeft gevonden.” De verwachting van Autotelex is bovendien dat een deel van het aantal ‘decemberauto’s’ in 2025 zal worden verhandeld. “Tellen we daar nog de groeiende export bij met vanaf juli minstens 500 per maand, dan is er al minder reden om aan te nemen dat de restwaarden zo extreem onder druk komen te staan richting het einde van het jaar.”

Autotelex voorziet wel een bovengemiddeld afschrijvingsverloop. Prijzen van ‘ver onder de 15.000 euro’ begin 2025 verwacht Autotelex niet. “Des te meer de leasemaatschappijen en (groot)handelaren kans zien het aanbod uit te smeren over de eerste maanden van 2025, des te beter zal een restwaardedip voorkomen kunnen worden.” Bij Indicata denken ze op basis van nieuw onderzoek wel dat de handelsprijzen onder de 15.000 euro zullen duiken. “Wij zijn nu negatiever dan een jaar geleden. Het terugkomen is weliswaar eerder begonnen, maar de prijzen zijn al lager dan gedacht”, zegt directeur Frank Tanke. “We hebben goed gekeken naar andere markten en daar is gewoon te weinig vraag. De export lost het probleem niet op. Het goede nieuws is dat ná de dip de prijzen zullen aantrekken.”

Particuliere rijder

Veel leasemaatschappijen hebben in de afgelopen tijd private occasionlease-proposities gelanceerd voor EV’s. Daar zakken de tarieven inmiddels tot iets boven de 400 euro per maand (bij looptijden van 6 jaar en 5.000 kilometer) en de verwachting is dat de tarieven in het vierde kwartaal verder zullen dalen. Leasemaatschappijen laten liever de terugkerende EV’s met verlies nog enkele jaren rijden, dan nu het volle verlies te nemen.

In een enkel geval is het zelfs noodzakelijk om acute continuïteitsproblemen te voorkomen. Lage tarieven zullen ook hard nodig zijn om de particuliere rijder te interesseren. Want de onzekerheid rondom een EV is groot. Waar het eerst vooral de range en levensduur van de batterijen betrof (dat is geen issue bij private lease) is er nu laadangst en een hogere wegenbelasting. De berichtgeving over ‘kleefboetes’ en gemeenten die laadpalen uitschakelen gedurende piekuren om het net stabiel te houden, zorgen voor onrust.

En door een totaal gebrek aan transparantie is het voor EV-rijders zonder eigen laadfaciliteiten bijna onmogelijk om te bepalen welk tarief van toepassing is en of er wel of geen sprake is van kleefboetes. De combinatie pasverstrekker en laadpaalleverancier kan zelfs per regio een verschillend tarief en boetebeleid opleveren (zie kader Onzekerheid).

Door het vervallen van de mrb-vrijstel- ling vervalt de unieke concurrentiepositie van EV’s op de private occasion- leasemarkt.

Wegenbelasting

Een ander punt is de hoogte van de mrb. Voor 350 euro een vijf jaar ouder Model 3 leasen is aanlokkelijk, maar het kabinet maakte met prinsjesdag bekend dat het de eerder dit jaar aangekondigde gewichtskorting in de mrb versobert van 40 naar 25 procent. Voor een Tesla Model 3 zal de mrb in 2026 al enkele tientjes per maand zijn en dat groeit door tot het rond de 100 euro per maand komt te liggen. En in 2030 stijgt de mrb stijgen naar een vol tarief. Daarmee verslechtert de concurrentiepositie van een private lease EV ten opzichte van nieuw in te zetten private leaseauto’s enorm.

Occasionlease wist nooit een succes te worden en door het vervallen van de mrb-vrijstelling vervalt de unieke concurrentiepositie van EV’s op de private occasionleasemarkt. Daar komt bij dat er vanaf komend jaar geen subsidie meer is voor gebruikte EV’s (een subsidie waar veel uit de lease terugkerende EV’s geen gebruik van kunnen maken).

Export

Het ligt voor de hand dat de Nederlandse particuliere koper terughoudend zal blijven als het gaat om de aanschaf van een tweedehands EV. De export zal het overschot voor zijn rekening nemen. De grote vraag is in welke mate de export de Nederlandse aantallen kan absorberen. Autobedrijven en handelaren meldden eerder al dat veel export buiten de EU gaat, onder meer naar Oekraïne, waar brandstof op rantsoen is.

Weinig landen hebben een volwassen laadinfrastructuur of grootschalige subsidieregelingen, waardoor de export plaatsvindt in kleine plukjes. Ieder bedrijf dat de komende tijd veel lease-EV’s terugkrijgt moet hopen dat er toch snel weer subsidieregelingen opgetuigd worden in Nederland (kleine kans) of andere landen. Gebeurt dat niet? Dan moet het meest sombere scenario uit de kast gehaald worden en zal het voor leasemaatschappijen met procentueel veel EV’s een uitdaging worden om zonder al te veel kleerscheuren deze – tijdelijke – dip door te komen. Voor de leasemaatschappijen die weinig EV’s in de vloot hebben, gaat het restwaardefeest voorlopig nog gewoon door.